Του Μιχάλη Φραγκίσκου, Διδάκτορα Μηχανικού ΕΜΠ
Χθες έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης «Γυρισμός» των 15 Κυκλαδικών αντικειμένων, που αποτελούν μέρος της παράνομης συλλογής του Leonard Stern. Διακινήθηκαν εσωτερικά από το ίδρυμα Stern – Γουλανδρή των Η.Π.Α., στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Γουλανδρή) στην Αθήνα. Για πρώτη φορά έγιναν εγκαίνια αρχαιολογικής έκθεσης χωρίς συνέντευξη τύπου, χωρίς το όνομα του επιστημονικού υπεύθυνου, χωρίς ιστορικό και πιστοποιητικά προέλευσης – αυθεντικότητας των αρχαιοτήτων.
Είναι το δεύτερο μέρος της νομιμοποίησης της παράνομης συλλογής του Stern με νόμο της Βουλής, που ψηφίστηκε μέσα σε κλίμα αντίδρασης της αντιπολίτευσης και πολλών συλλογικοτήτων. Προχώρησαν αν και από τότε ως σήμερα, αποκαλύφθηκε ότι τουλάχιστο ένα ειδώλιο προέρχεται από αγοραπωλησίες μεταξύ αρχαιοκάπηλων και πέντε ειδώλια είναι ταυτοποιημένα με αντίστοιχα λαθρανασκαφών στην Κέρο.
Με την παρουσία του ο Πρωθυπουργός στα εγκαίνια και την ομιλία του, συμπύκνωσε και ανέδειξε την πολιτική της Ν.Δ. για τον πολιτισμό. Μάθαμε νέα και μας επισήμανε παλιά:
Μάθαμε ότι ο Πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί στην Νέα Υόρκη την οικία του μεγαλο-αρχαιοκάπηλου, όπου ο Stern του επέδειξε τα κλεμμένα Κυκλαδικά αντικείμενα. Αλλά ποιος αρχαιοκάπηλος βάζει στο σπίτι του τον οποιοδήποτε και του δείχνει τα κλεμμένα; Όταν μάλιστα ο επισκέπτης έχει θεσμικό ρόλο και συνταγματική υποχρέωση να τον καταγγείλει στη γειτονική Εισαγγελία της Νέας Υόρκης.
Εμπιστοσύνη έχουν μεταξύ τους μόνο οι αρχαιοκάπηλοι (όχι κατ’ ανάγκη έμποροι, αλλά και νομιμοποιητές της παράνομης εμπορίας). Η δις αναφορά στην επίσκεψη είναι μια κυνική ομολογία εγκληματικής παράληψης, καθαρής παρανομίας, που δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για τη συνειδητή συμμετοχή του στο σχεδιασμό της συμφωνίας.
Μάθαμε επίσης από τον άριστο Πρωθυπουργό ότι το λίκνο του Κυκλαδικού πολιτισμού είναι το Μουσείο Γουλανδρή και δευτερευόντως τα νησιά των Κυκλάδων. Πρόκειται όμως για το λίκνο που εξέθρεψε την αρχαιοκαπηλία στις Κυκλάδες, που έδινε τα οικονομικά κίνητρα στους νησιώτες να κάνουν λαθρανασκαφές, που νομιμοποίησε στη συνείδηση των φτωχών την αρχαιοκαπηλία, που ακολουθώντας μια κούρσα ανταγωνισμού με ξένους εμπόρους κατέστρεψε ένα μεγάλο μέρος του πολιτισμικού μας αποθέματος. Κουβέντα βέβαια για τα δημόσια Μουσεία και τη δουλειά της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Για το πρώτο Μουσείο Κυκλαδικού Πολιτισμού (στη νησίδα μουσείων στη Νάξο) που δημιουργείται με βάση το στρατηγικό σχεδιασμό του ΥΠΠΟΑ, ενταγμένο στο ΕΣΠΑ Ν. Αιγαίου, με σκοπό να στεγάσει και να αναδείξει τον Κυκλαδικό Πολιτισμό.
Ο Πρωθυπουργός επικαλούμενος «την ευρηματικότητα επιλογών σχετικά με την επιστροφή των αρχαιοτήτων» ξεκαθάρισε την πολιτική του ως ένα μοντέλο συναλλαγής με τους παράνομους συλλέκτες. Μοντέλο δύο σταδίων: πρώτα δανεισμός και μετά σε βάθος ιστορικού χρόνου επιστροφή σε ιδιωτικά μουσεία. Επικαλείται τα επιχειρήματα των μουσείων του εξωτερικού, πως δήθεν θα βλέπουν τις αρχαιότητες εκατομμύρια μάτια που κάποτε μπορεί να επισκεφθούν την Ελλάδα, με οφέλη για το τουρισμό.
Είναι ένα δουλικό μοντέλο που υποσκάπτει την πάγια εθνική πολιτική για τον επαναπατρισμό, με διεκδικήσεις στη βάση διεθνών συμβάσεων. Μοντέλο που ετοιμάζεται να εφαρμοστεί για τα γλυπτά του Παρθενώνα.
Μέχρι χθες ήταν στην επικαιρότητα μια σειρά από σκάνδαλα οικονομικής καταλήστευσης του Ελληνικού Δημοσίου και της κοινωνίας, από στελέχη της Ν.Δ., αξιοποιώντας την πολιτική της. Από σήμερα μπορούμε να επισκεφθούμε το Μουσείο Γουλανδρή και να διαπιστώσουμε «Ιδίοις όμμασι» την καταλήστευση του πολιτιστικού μας πλούτου, των θεμελίων του πρώτου πολιτισμού της θάλασσας, του Κυκλαδικού Πολιτισμού. Και αν η οικονομική καταλήστευση διορθώνεται με τις στερήσεις του λαού, η πολιτιστική καταλήστευση έχει ανεπίστρεπτα καταστροφικά αποτελέσματα.
Επειδή η απάντηση στο τίτλο του άρθρου «Ποιον βάζει στο σπίτι του ο αρχαιοκάπηλος Leonard Stern;» είναι: Αυτόν που εμπιστεύεται απόλυτα και συμφωνεί ο αρχαιοκάπηλος, γίνεται ακόμα πιο αναγκαία η αλλαγή της κυβέρνησης, με μια νέα πανδημοκρατική που θα υπερασπίζεται τις ρίζες του πολιτισμού μας, θα διασφαλίζει τον πολιτισμό ως καθολικό δικαίωμα και σαν ζώσα παράδοση, ως αναπτυξιακό πυλώνα με όρους ισότητας, σεβασμού στο παρελθόν και βιωσιμότητας για το μέλλον.
